Đăng ký bản quyền cho nội dung AI tạo ra: Góc nhìn pháp luật Việt Nam

Vì sao cần đặt vấn đề bản quyền cho nội dung AI?

Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng tạo ra nhiều hình ảnh, âm nhạc, văn bản, phần mềm. Doanh nghiệp, cá nhân muốn khai thác thương mại nhưng lo ngại:

AI không phải là “tác giả” theo nghĩa truyền thống.
Pháp luật chưa có quy định rõ ràng.
Tranh chấp dễ xảy ra khi nhiều bên cùng sử dụng một mô hình AI.

👉 Câu hỏi đặt ra: Nội dung AI tạo ra có được đăng ký bản quyền tại Việt Nam không?

Góc nhìn pháp luật Việt Nam

1. Quy định hiện hành

Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022): Quyền tác giả thuộc về tổ chức, cá nhân trực tiếp sáng tạo tác phẩm.
AI không được coi là chủ thể pháp lý → không thể là tác giả.

2. Chủ thể có thể đăng ký

Cá nhân/tổ chức sử dụng AI để sáng tạo và có sự can thiệp, lựa chọn, chỉnh sửa.
Khi đó, con người vẫn là “tác giả” hoặc “chủ sở hữu” chứ không phải AI.

3. Khả năng được cấp bản quyền

Nếu nội dung chỉ hoàn toàn do AI tự động sinh ra, rủi ro cao là sẽ không được bảo hộ.
Nếu có sự sáng tạo, chỉnh sửa, định hướng từ con người, có thể đăng ký bản quyền với tư cách tác giả/chủ sở hữu.

So sánh với xu hướng quốc tế

Mỹ: từ chối bảo hộ cho tác phẩm chỉ do AI tạo ra (case “Zarya of the Dawn”).
EU & Anh: mở hướng cho việc công nhận quyền sở hữu khi có sự tham gia đáng kể của con người.
Việt Nam: hiện chưa có án lệ cụ thể, nhưng theo luật, chỉ con người mới là tác giả.

Kinh nghiệm thực tiễn cho doanh nghiệp và cá nhân

Luôn tham gia vào quá trình sáng tạo: cung cấp ý tưởng, chỉnh sửa, biên tập đầu ra của AI.
Lưu giữ bằng chứng sáng tạo: prompt, file chỉnh sửa, tài liệu thể hiện sự đóng góp của con người.
Đăng ký bản quyền sớm: với tư cách cá nhân hoặc tổ chức sở hữu.
Kết hợp bảo hộ nhãn hiệu: nếu nội dung AI dùng cho thương hiệu (logo, slogan, bao bì).

Kết luận

Theo góc nhìn pháp luật Việt Nam, nội dung AI tự tạo ra không được bảo hộ bản quyền. Tuy nhiên, nếu con người có sự tham gia sáng tạo đáng kể, vẫn có thể đăng ký bản quyền nội dung AI. Doanh nghiệp và cá nhân nên chủ động đăng ký sớm để tránh rủi ro pháp lý trong bối cảnh AI ngày càng phát triển.

Liên hệ tư vấn và hỗ trợ

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ LIÊN HOA GLOBAL

📞 Hotline: 0966.632.075
🌐 Website: www.lienhoaglobal.vn
🏢 Địa chỉ: Tầng 3 khối văn phòng, Tòa nhà SME Hoàng Gia, Đường Tô Hiệu, Phường Hà Đông, Thành phố Hà Nội

✅ Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ thủ tục nhanh chóng!

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. AI có thể được coi là tác giả theo pháp luật Việt Nam không?
Không. Chỉ cá nhân, tổ chức mới được coi là tác giả hoặc chủ sở hữu.

2. Nội dung hoàn toàn do AI tạo ra có đăng ký bản quyền được không?
Không chắc chắn. Khả năng cao là không được bảo hộ.

3. Nếu tôi dùng AI tạo ảnh rồi chỉnh sửa, có thể đăng ký bản quyền không?
Có. Nếu sự sáng tạo của con người đủ đáng kể, bạn có thể đứng tên tác giả/chủ sở hữu.

4. Tôi muốn dùng AI thiết kế logo cho thương hiệu, có cần đăng ký nhãn hiệu không?
Có. Ngoài bản quyền, bạn nên đăng ký nhãn hiệu để bảo vệ quyền thương mại hợp pháp.